အိုဇုန်းလွှာရှာဖွေတွေ့ရှိမှုမှ မွန်ထရီရယ်ပရိုတိုကောအထိ

 

 

 

အန္တာတိတ် Ozone Hole ကို ရှာဖွေတွေ့ရှိခြင်း

အိုဇုန်းလွှာသည် လူနှင့်ပတ်ဝန်းကျင်ကို နေရောင်ခြည်မှ အန္တရာယ်ရှိသော ခရမ်းလွန်ရောင်ခြည်အဆင့်များမှ ကာကွယ်ပေးသည်။ ယခင်က လေထုထဲသို့ ထိန်းမနိုင်သိမ်းမရအောင် ထုတ်လွှတ်သော အိုဇုန်းဓာတ် လျော့နည်းစေသော အရာများ (ODS) ဟု ရည်ညွှန်းသော ဓာတုပစ္စည်းများ၊ ထိုဓာတုပစ္စည်းများသည် စထရာတိုစဖီးယား အိုဇုန်းလွှာကို ပျက်စီးစေသည်။ ၁၉၈၅ ခုနှစ် မေလတွင် Nature British Antarctic Survey (BAS) ဂျာနယ်တွင် သိပ္ပံပညာရှင် Joe Farman၊ Brian Gardiner နှင့် Jonathan Shanklin တို့က အန္တာတိကတိုက်အပေါ် ကြီးမားသော အိုဇုန်းဆုံးရှုံးမှုကို လေ့လာတွေ့ရှိခဲ့ကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သည်။ BAS မှ အန္တာတိတ် အိုဇုန်းလွှာကို ရှာဖွေတွေ့ရှိခြင်းသည် ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းတွင် အိုဇုန်းလွှာပါးလွှာခြင်းအတွက် အန္တရာယ်ရှိနိုင်ချေကို ကြိုတင်သတိပေးခဲ့ပါသည်။

ဗီယင်နာ ကွန်ဗင်းရှင်း၊ မွန်ထရီရယ် ပရိုတိုကောကို လမ်းညွှန်သည်။

နည်းပညာတွေ တိုးတက်လာတာနဲ့အမျှ သိပ္ပံနည်းကျ လေ့လာမှုတွေက ပေါ်ပေါက်လာတဲ့ ပြဿနာနဲ့ အိုဇုန်းလွှာ လျော့နည်းခြင်းရဲ့ သက်ရောက်မှုတွေကို ထောက်ပြခဲ့ပါတယ်။ လုပ်ဆောင်ချက်တွေကို နှစ်နဲ့ချီပြီး ခေါ်ပါတယ်။ ၁၉၈၅ ခုနှစ်တွင် အိုဇုန်းလွှာကာကွယ်ရေးအတွက် ဗီယင်နာကွန်ဗင်းရှင်းကို တုန့်ပြန်ဖန်တီးခဲ့သည်။ Vienna Convention သည် 1988 ခုနှစ်တွင် စတင်အသက်ဝင်ခဲ့ပြီး 2009 ခုနှစ်တွင် အလုံးစုံသဘောတူစာချုပ်ကို လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့သော နိုင်ငံတိုင်းမှ ပထမဆုံးသော သဘောတူညီချက်ဖြစ်သည်။
အဆိုပါ ကွန်ဗင်းရှင်းသည် အိုဇုန်းလွှာပေါ်ရှိ လူသားများ၏ အကျိုးသက်ရောက်မှုများကို သတင်းအချက်အလက် ဖလှယ်ခြင်းဖြင့် နိုင်ငံများအကြား ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကို မြှင့်တင်ရန် ရည်ရွယ်ပါသည်။ သို့သော် ကွန်ဗင်းရှင်းသည် တရားဝင်စည်းနှောင်မှုမရှိသောကြောင့် ဗီယင်နာကွန်ဗင်းရှင်းတွင် အိုဇုန်းလွှာကိုကာကွယ်ရန် နိုင်ငံများအား ထိန်းချုပ်ဆောင်ရွက်မှုများပြုလုပ်ရန် မလိုအပ်ပါ။ ဤပြဿနာကိုဖြေရှင်းရန် Montreal protocol သည် 1987 ခုနှစ်တွင် စတင်ခဲ့သည်။

Montreal Protocol ဆိုတာ ဘာလဲ။

Montreal Protocol ကို 1987 ခုနှစ်တွင် လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ပြီး 1989 ခုနှစ်တွင် အသက်ဝင်ခဲ့သည်။ ကနဦးတွင် နိုင်ငံပေါင်း 46 နိုင်ငံမှ လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ပြီး ယခုအခါ 200 နီးပါး လက်မှတ်ရေးထိုးထားသည့် စာချုပ်ဖြစ်သည်။ မွန်ထရီရယ် ပရိုတိုကောသည် အိုဇုန်းလွှာပျက်စီးစေသော ဓာတုပစ္စည်းများကို ဖယ်ရှားခြင်းဖြင့် ကမ္ဘာ၏ အိုဇုန်းလွှာကို ကာကွယ်ရန် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ သဘောတူညီချက်ဖြစ်သည်။ မွန်ထရီရယ်ပရိုတိုကောသည် အိုဇုန်းလွှာဖျက်ဆေးများ (ODS) ဟုရည်ညွှန်းထားသော လူလုပ်ဓာတုပစ္စည်း 100 နီးပါး၏ထုတ်လုပ်မှုနှင့် သုံးစွဲမှုကို ထိန်းညှိပေးသည့် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာသဘောတူညီချက်တစ်ခုဖြစ်သည်။

Montreal Protocol က ဘာပြောတာလဲ။

Montreal Protocol သည် မတူညီသော ODS ၏ စားသုံးမှုနှင့် ထုတ်လုပ်မှုကို အဆင့်လိုက်အမြော်အမြင်ရှိရှိ အဆင့်လိုက်လုပ်ဆောင်ပြီး ဖွံ့ဖြိုးပြီးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများအတွက် မတူညီသောအချိန်ဇယားများ ("အပိုဒ် 5 နိုင်ငံများ" ဟုရည်ညွှန်းသည်)။ ဤသဘောတူစာချုပ်အရ၊ ပါတီအားလုံးတွင် ODS ၏ မတူညီသောအုပ်စုများမှ အဆင့်လိုက်၊ ODS ကုန်သွယ်မှုထိန်းချုပ်မှု၊ နှစ်ပတ်လည် ဒေတာအစီရင်ခံစာ၊ ODS သွင်းကုန်နှင့် ပို့ကုန်များကို ထိန်းချုပ်ရန် နိုင်ငံတော်လိုင်စင်စနစ်များနှင့် အခြားကိစ္စရပ်များနှင့် သက်ဆိုင်သည့် သီးခြားတာဝန်များရှိသည်။ ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများနှင့် ဖွံ့ဖြိုးပြီးနိုင်ငံများတွင် တန်းတူညီတူသော်လည်း ကွဲပြားသောတာဝန်များ ရှိသော်လည်း အရေးကြီးဆုံးမှာ နိုင်ငံအုပ်စုနှစ်ခုစလုံးတွင် စည်းနှောင်မှု၊ အချိန်သတ်မှတ်ပြီး တိုင်းတာနိုင်သော ကတိကဝတ်များရှိသည်။

Montreal Protocol အောက်တွင် ထိန်းချုပ်ထားသော အရာများ

နောက်ဆက်တွဲ A (CFCs၊ halons)
နောက်ဆက်တွဲ B (အခြားအပြည့်အဝဟလိုဂျင်ပါရှိသော CFCs၊ ကာဗွန်တက်ထရာကလိုရိုက်၊ မီသိုင်းကလိုရိုဖောင်)
နောက်ဆက်တွဲ C (HCFCs)
နောက်ဆက်တွဲ E (methyl bromide)
နောက်ဆက်တွဲ F (HFCs)

မွန်ထရီရယ်ပရိုတိုကောကို ကုလသမဂ္ဂပတ်ဝန်းကျင်အစီအစဉ်၏ အိုဇုန်းအတွင်းရေးမှူးရုံးမှ ပံ့ပိုးကူညီထားသည်။

ပဋိညာဉ်သည် သိပ္ပံနည်းကျ၊ နည်းပညာနှင့် စီးပွားရေးဆိုင်ရာ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုများကြောင့် အချိန်နှင့်အမျှ တိုးတက်ပြောင်းလဲနေပြီး ၎င်းကို ဆက်လက်ပြင်ဆင် ချိန်ညှိနေပါသည်။ ပါတီများ၏အစည်းအဝေးသည် ပွင့်လင်းမြင်သာသောလုပ်ငန်းအဖွဲ့မှ နည်းပညာပံ့ပိုးမှုဖြင့် စာချုပ်အတွက် အုပ်ချုပ်မှုအဖွဲ့ဖြစ်ပြီး နှစ်ခုစလုံးသည် နှစ်စဉ်ပုံမှန်တွေ့ဆုံကြသည်။ ပါတီများကို ကင်ညာနိုင်ငံ၊ နိုင်ရိုဘီရှိ ကုလသမဂ္ဂပတ်ဝန်းကျင် အစီအစဉ်ဌာနချုပ်တွင် အခြေစိုက်သည့် အိုဇုန်းအတွင်းရေးမှူးရုံးမှ ပံ့ပိုးကူညီထားသည်။