Van die ontdekking van die osoongat tot die Montreal-protokol

 

 

 

Die ontdekking van die Antarktiese osoongat

Die osoonlaag beskerm mense en die omgewing teen skadelike vlakke van ultravioletstraling van die son. Chemikalieë, waarna verwys word as osoonafbrekende stowwe (ODS), word voorheen onbeheerd in die atmosfeer vrygestel; Hierdie chemikalieë beskadig die stratosferiese osoonlaag. In Mei 1985 het wetenskaplikes Joe Farman, Brian Gardiner en Jonathan Shanklin in die tydskrif Nature, British Antarctic Survey (BAS), hul waarneming van groot verliese aan osoon oor Antarktika beskryf. Die ontdekking van die Antarktiese osoongat deur BAS het 'n vroeë waarskuwing gebied van die potensieel gevaarlike verdunning van die osoonlaag wêreldwyd.

Weense Konvensie, 'n voorloper van die Montreal-protokol

Soos tegnologie gevorder het, het wetenskaplike studies die opkomende probleem en die impak daarvan van osoonuitputting uitgewys. Stappe word jare lank opgeroep. In 1985 is die Weense Konvensie vir die Beskerming van die Osoonlaag in reaksie hierop geskep. Die Weense Konvensie was die eerste konvensie van enige aard wat deur elke betrokke land onderteken is, en het in 1988 in werking getree en in 2009 universele bekragtiging bereik.
Die Konvensie het ten doel gehad om samewerking tussen nasies te bevorder deur inligting uit te ruil oor die uitwerking van menslike aktiwiteite op die osoonlaag. Maar omdat die konvensie nie wetlik bindend is nie, vereis die Weense Konvensie nie dat lande beheermaatreëls tref om die osoonlaag te beskerm nie. Die Montreal-protokol het in 1987 ingestel om hierdie kwessie aan te spreek.

Wat is die Montreal-protokol?

Die Montreal-protokol is in 1987 onderteken en het in 1989 in werking getree. Dit is aanvanklik deur 46 lande onderteken, en die verdrag het nou byna 200 ondertekenaars. Die Montreal-protokol oor stowwe wat die osoonlaag afbreek, is 'n wêreldwye ooreenkoms om die Aarde se osoonlaag te beskerm deur die chemikalieë wat dit afbreek, uit te faseer. Die Montreal-protokol is 'n universele verdrag wat die produksie en verbruik van byna 100 mensgemaakte chemikalieë, wat osoonafbrekende stowwe (ODS) genoem word, reguleer.

Wat sê die Montreal-protokol?

Die Montreal-protokol faseer die verbruik en produksie van die verskillende ODS stapsgewys af, met verskillende tydskedules vir ontwikkelde en ontwikkelende lande (verwys na as "Artikel 5-lande"). Ingevolge hierdie verdrag het alle partye spesifieke verantwoordelikhede met betrekking tot die uitfasering van die verskillende groepe ODS, beheer van ODS-handel, jaarlikse rapportering van data, nasionale lisensiëringstelsels om ODS-invoere en -uitvoere te beheer, en ander sake. Ontwikkelende en ontwikkelde lande het gelyke maar gedifferensieerde verantwoordelikhede, maar die belangrikste is dat beide groepe lande bindende, tydgerigte en meetbare verbintenisse het.

Stowwe wat onder Montreal-protokol beheer word

Aanhangsels A (CFK's, halone)
Aanhangsels B (ander volledig gehalogeneerde CFK's, koolstoftetrachloried, metielchloroform)
Aanhangsels C (HCFK's)
Aanhangsels E (metielbromied)
Aanhangsels F (HFK's)

Montreal-protokol word ondersteun deur die Osoonsekretariaat van die VN-omgewingsprogram

Die verdrag ontwikkel mettertyd in die lig van nuwe wetenskaplike, tegniese en ekonomiese ontwikkelings, en dit word voortdurend gewysig en aangepas. Die Vergadering van die Partye is die bestuursliggaam vir die verdrag, met tegniese ondersteuning wat verskaf word deur 'n Oop Werkgroep, wat albei jaarliks ​​vergader. Die Partye word bygestaan ​​deur die Osoonsekretariaat, wat gebaseer is by die VN-Omgewingsprogram se hoofkwartier in Nairobi, Kenia.